Τετάρτη 5 Μαρτίου 2008

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΥΒΟΙΑ

Βόρεια Εύβοια: Ο θησαυρός στην αυλή μας

της Ηρώς Κουνάδη

Τελικά ο Κοέλιο είχε δίκιο. Τις περισσότερες φορές ο θησαυρός βρίσκεται στην αυλή του σπιτιού μας –στην οποία ποτέ δεν κάναμε τον κόπο να τον ψάξουμε. Αυτήν τη σκέψη γεννά η Βόρεια Εύβοια, ήδη από τα πρώτα χιλιόμετρα διαδρομής. Κατάφυτες πλαγιές, γραφικά χωριουδάκια, μαγευτικές παραλίες με πεντακάθαρα νερά, καταγάλανα ποτάμια και διαδρομές όλο πράσινο, μόλις δύο ώρες από την Αθήνα. Κι εμείς τόσο καιρό για να δούμε φύση παίρναμε αεροπλάνα;

Ίσως να φταίει η περιορισμένη προβολή, ίσως και η ευρύτατα διαδεδομένη αντίληψη πως δεν μπορεί η έκπληξη να βρίσκεται τόσο κοντά• θα το ξέραμε. Ίσως πάλι και να μην έχει ιδιαίτερη σημασία τι ακριβώς φταίει. Μπροστά σε εικόνες τέτοιας ομορφιάς οι αναλύσεις περιττεύουν –και το ”γιατί δεν είχαμε έρθει τόσον καιρό;” είναι μόνο μια φευγαλέα σκέψη.

Ανηφορίζοντας από τη Χαλκίδα προς τον Αι Γιάννη τον Ρώσο, το τοπίο γίνεται ολοένα ομορφότερο. Διαδρομή πλαισιωμένη από καταπράσινα δάση, που όσο προχωρά ο δρόμος πυκνώνουν, και μικρές εκπλήξεις σε κάθε στροφή του δρόμου. Ξύλινα γεφυράκια που περνούν πάνω από ποτάμια με κρυστάλλινα νερά, σπίτια με κόκκινες κεραμοσκεπές, υπαίθρια μαγαζάκια που πωλούν ντόπιο μέλι. Μη φύγετε από τη Βόρεια Εύβοια χωρίς να αγοράσετε μέλι.

Από το Προκόπι και μετά, συνεχίζοντας προς Βορρά, η φύση του νησιού γιορτάζει. Το άρωμα των πεύκων συνοδεύει τη διαδρομή, το μάτι χορταίνει πράσινο, οι εικόνες εναλλάσσονται διαρκώς. Δάση κωνοφόρων κρύβουν παραδοσιακούς οικισμούς, σκαρφαλωμένους στις πλαγιές της ενδοχώρας, μικρά ξωκλήσια και μοναστήρια διακρίνονται πίσω από τις στροφές του δρόμου, πηγές αναβλύζουν κρυστάλλινο νερό.

Λίγα χιλιόμετρα βορειότερα, στρίβουμε αριστερά με κατεύθυνση τη Λίμνη. Δύο ακόμη γραφικά χωριά, οι Κεχριές και η Δάφνη, μία τελευταία στροφή και η πρώτη πανοραμική εικόνα της μικρής πόλης είναι μπροστά μας. Παραδοσιακά καπετανόσπιτα αγκαλιάζουν έναν καταγάλανο κόλπο, με νερά τόσο γαλήνια που μετά βίας φαίνονται να κινούνται.

Ο παραλιακός δρόμος της Λίμνης προσφέρεται για ατελείωτες βόλτες, όλες τις ώρες της ημέρας. Η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική των κτιρίων, τα ταβερνάκια πάνω στο κύμα, τα καφέ που σφύζουν από ζωή μέρα και νύχτα, τα ξύλινα παγκάκια στον πεζόδρομο πλάι στη θάλασσα συνθέτουν μια εικόνα που εύκολα θα συναγωνιζόταν τα δημοφιλέστερα νησιά της χώρας. Ιδιαίτερα λίγο μετά το ηλιοβασίλεμα, όταν η παραλία χρωματίζεται από το τελευταίο φως της ημέρας, το σκηνικό γίνεται τόσο γαλήνιο, σχεδόν ονειρικό.

Κατευθυνόμαστε βόρεια, προς τα Λουτρά της Αιδηψού, περνώντας από τα Χρόνια και τις Ροβιές με τις υπέροχες, ατελείωτες παραλίες τους και τα φημισμένα για τα εξαιρετικά ταβερνάκια τους Ήλια. Η Αιδηψός κατά πάσα πιθανότητα δε χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις. Φημισμένη για τις ιαματικές πηγές της, οργανωμένη τουριστικά, συγκεντρώνει πλήθος επισκεπτών καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Δύο μόλις χιλιόμετρα από εδώ, ο γραφικός παραθαλάσσιος οικισμός του Αγίου Νικολάου αξίζει μια στάση για τα ουζερί και τις ψαροταβέρνες που σερβίρουν φρέσκα θαλασσινά δίπλα στο κύμα, αλλά και για ρομαντικούς περιπάτους στην παραλία.

Λίγο δυτικότερα, στη χερσόνησο της Λιχάδας συγκεντρώνονται μερικές από τις ομορφότερες παραλίες του νησιού. Τα Γιάλτρα, το Γρεγολίμανο και ο Άγιος Γεώργιος συνδυάζουν το βαθύ γαλάζιο των νερών με το πράσινο των δέντρων που φτάνουν σχεδόν μέχρι τη θάλασσα. Από το γραφικό κολπίσκο του Αγίου Γεωργίου ξεκινούν και τα σκάφη που κάνουν ημερήσιες εκδρομές στα μικρά Λιχαδονήσια, απέναντι από το ακρωτήρι Κήναιον.

Η Νησιώτισσα, ο Ν. Πύργος και οι Ωρεοί διαθέτουν, επίσης, εκπληκτικές παραλίες με χρυσαφένια άμμο και καταγάλανα νερά, ενώ από την πλευρά του Αιγαίου την παράσταση κλέβουν τα Ελληνικά, με τους διαδοχικούς, αμμουδερούς κολπίσκους και η τεράστια, πευκόφυτη παραλία των Βασιλικών. Μετά τις βουτιές σας, περιπλανηθείτε στα ομώνυμα χωριά, και κάντε μια στάση καφέ με θέα.

Λίγο πιο κάτω, η δημοφιλής παραλία της Αγίας Άννας, κοσμοπολίτικη χωρίς να γίνεται τουριστική, νεανική και κεφάτη, με πολύχρωμα βότσαλα και κρυστάλλινα νερά, χρωστάει τη φήμη της στο οργανωμένο κάμπινγκ που λειτουργεί εδώ αρκετά χρόνια.

Γενικότερα, όλες οι παραλίες του νησιού αξίζουν όσο χρόνο μπορείτε να διαθέσετε –όχι μόνο για να τις απολαύσετε, αλλά και για να ανακαλύψετε το δικό σας αγαπημένο, απομονωμένο σημείο. Η μεγαλύτερη, όμως, έκπληξη που επιφυλάσσει η Βόρεια Εύβοια στους επισκέπτες της κρύβεται στην ενδοχώρα.

Στο δρόμο από την Κερασιά προς το Δρυμώνα συναντάμε ένα πάρκο εκπληκτικής φυσικής ομορφιάς. Τα μονοπάτια του, πλαισιωμένα από σπάνια είδη χλωρίδας, εκτείνονται σε μήκος 850 μέτρων, για να καταλήξουν σε έναν μοναδικής ομορφιάς καταρράκτη, τα νερά του οποίου γεμίζουν μια μικρή, καταπράσινη λίμνη.

Η βουτιά ενδείκνυται μόνο για τους έχοντες εμπειρία αρκετά χαμηλών θερμοκρασιών νερού –οι υπόλοιποι επιδίδονται σε… frog spotting υπό τις φωνές των συμπαθέστατων αμφιβίων που κατοικούν τις άκρες της λίμνης, ή απλά στο θαυμασμό του τοπίου.

Πολύ κοντά στον καταρράκτη, στην Κερασιά, βρίσκεται και το απολιθωμένο δάσος, το οποίο θα ανακαλύψετε με λίγη βοήθεια από τους ντόπιους. Πανέμορφα χωριά παραδοσιακής αρχιτεκτονικής που αξίζει να επισκεφθείτε στην ενδοχώρα είναι, επίσης, η Κοκκινομηλιά, ο Βουτάς και το Κυπαρίσσι.

Η Βόρεια Εύβοια στο σύνολό της προσφέρεται για εξερευνήσεις. Χαράξτε τη δική σας διαδρομή στο χάρτη, περιηγηθείτε σε παραδοσιακά ορεινά χωριά και παραθαλάσσιους οικισμούς, βουτήξτε σε ερημικές παραλίες και ανακαλύψτε το δικό σας αγαπημένο σημείο, στο οποίο θα επιστρέφετε ξανά και ξανά. Μετά θα μπορείτε να χαμογελάτε υπεροπτικά σε όσους σας μιλούν για trendy προορισμούς και πολύβουα ”hot spots”.

ΣΤΡΟΦΥΛΙΑ

Η Στροφυλιά είναι ο οδικός κόμβος για την Αγία Αννα και τη Λίμνη. Βρίσκεται 8 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Μαντουδίου.

Δυτικά του οικισμού, ξεχωρίζει το πέτρινο γεφύρι, που κατασκευάστηκε το 1935.

Η Στροφυλιά, σύμφωνα με την απογραφή του 2001, είχε 618 κατοίκους, ενώ στην απογραφή του 1991 είχε 752 κατοίκους.

Εορτασμοί - Εκδηλώσεις:


Ιστορία - Παράδοση:
Σύμφωνα με την παράδοση, η Στροφυλιά πήρε το όνομά της από το στροφύλιασμα που κανουν τα φύλλα των δέντρων. Υπάρχει ακόμα η άποψη ότι πήρε το όνομά της από το στροφύλι (το σταφύλι) και τη στροφυλιά (απόσταγμα σταφύλου). Μπορεί να πήρε το όνομα και από το δέντρο στροφιλιά, (ονομάζεται έτσι η κουκουναριά). Η σφραγίδα της κοινότητας Στροφυλιάς είχε πρώτα στη μέση, ως σύμβολο, μια στροφιλιά.

Σύμφωνα με την παράδοση, στην περιοχή της Στροφυλιάς, επί Τουρκοκρατίας υπήρχαν έξι οικισμοί, διασκορπισμένοι σε διάφορα κοντινά σημεία. Τα χωριά αυτά είχαν από 10 ως 20 σπίτια το καθένα. Μετά την επανάσταση του 1821, οι κάτοικοι εγκατάλειψαν αυτά τα μέρη και όσοι γλίτωσαν συγκεντρώθηκαν στη σημερινή θέση της Στροφυλιάς. Πρόκειται για τα χωριά:

* Παλιοχώρι: Βρίσκεται νοτιοδυτικά της Στροφυλιάς και σώζονται τα ερείπια των εκκλησιών του Προφήτη Ηλία και της Αγίας Κυριακής. Το χωριό πυρπολήθηκε τρεις φορές από τους Τούρκους.
* Γόθρες ή Λιοτρίβι: Σώζονται τα ερείπια παλιού λιοτριβιού και μερικών σπιτιών. Ξεχωρίζουν μόνο τα θεμέλιά τους. Φαίνεται, ότι κατοικούσαν μεγαλο νοικοκυραίοι.
* Γιώργος. Στη θέση του βρίσκονται ερείπια του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου.
* Χούνη: Δε σώζονται ερείπια. Υπάρχει μόνο το όνομα και ο θρύλος, ότι υπήρξε το χωριό.
* Λεβάχ(ι): Σώζονται θεμέλια σπιτιών και τεσσάρων ναών, του Αγίου Αθανασίου, της Παναγιάς 'Μσουσπουρίτσσας', του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Νικολάου. Στο Λεβάχι και γύρω απ' αυτό έχουν βρεθεί μέσα στη γη χωμένα πολλά άδεια πιθάρια.
* Βίγλα: Βρίσκεται σε ψηλό μέρος. Στη θέση Παζαράκια, ανατολικά της Στροφυλιάς, υπήρχαν μικρομάγαζα, από όπου προμηθεύονταν τα απαραίτητα είδη οι γειτονικοί οικισμοί.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας η περιοχή ήταν τσιφλίκι του Τούρκου Χατζή μπεη. Αυτός το πούλησε στον Ιμπραήμ μπέη, ενώ μετά την επανάσταση αγοράστηκε από τον Ιωάννη Ξένο. Κατόπιν το κληρονόμησε η κόρη του Χαρίκλεια, σύζυγος του Στρατή Ιωαννίδη, που έμενε στο Λονδίνο. Το 1860 πουλήθηκε στους κατοίκους της Στροφυλιάς.

Διοικητική ιστορία:

* Στις 28/12/1836 δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά η διοικητική διαίρεση της Εύβοιας, και ο οικισμός υπαγόταν στο δήμο Κηρονηλέων.
* Στις 17/02/1873 ο δήμος Κηρονηλέων μετονομάστηκε σε Κηρινθίων.
* Στις 27/03/1873 ο δήμος Κηρινθίων μετασχηματίστηκε στους δήμους Νηλέων και Κηρέων και ο οικισμός υπάχθηκε στο δήμο Νηλέων.
* Στις 16/06/1882 ο δήμος Νηλέων μετονομάστηκε σε δήμο Νηλέως.
* Στις 16/08/1912 όταν καταργήθηκε ο δήμος Νηλέως, ο οικισμός ορίστηκε έδρα της κοινότητας Στροφυλιάς. Ταυτόχρονα οι οικισμοί Νέα Φαράκλα, Παλαιά Φαράκλα και Κεράμια υπάχθηκαν στην κοινότητα.
* Στις 11/03/1919 ο οικισμός Κεράμια αποσπάστηκε από την κοινότητα και ορίστηκε έδρα της κοινότητας Κεράμιας.
* Στις 13/05/1925 οι οικισμοί Νέα Φαράκλα και Παλαιά Φαράκλα αποσπάστηκαν από την κοινότητα και υπάχθηκαν στην κοινότητα Κεράμιας.
* Στις 04/12/1997 η κοινότητα καταργήθηκε και υπάχθηκε στο δήμο Κηρέως ως δημοτικό διαμέρισμα.

Αρχαιολογικοί χώροι - Μνημεία:
Στα ανατολικά της Στροφυλιάς σώζονται λείψανα οχυρωμένης πόλης και στα νότια το Παλιοχώρι, που φέρεται να κατοικήθηκε από την Κλασική εποχή μέχρι την Ενετοκρατία.